Gümüşhane’nin Kelkit ilçesinde yer alan Satala Antik Kenti’ndeki 2 bin yıllık Roma havuzu, hem arkeolojik değer taşıyor hem de günümüzde Sadak köyünün içme ve sulama suyu kaynağı olarak hizmet veriyor.
Roma döneminde lejyonerlerin su ihtiyacını karşılayan havuz, yaklaşık 2 bin yıldır kesintisiz bir şekilde kullanılmaya devam ediyor. Antik kentin en önemli yapılarından biri kabul edilen havuz, köylülerin günlük yaşamında da büyük rol oynuyor.
Yaklaşık 20 yıl önce köylüler tarafından yosunlanmayı önlemek için sac örtü ve tuğlayla kapatılan havuzun, daha estetik ve işlevsel bir yapıya kavuşturulması için yeni bir proje hazırlandı. Röleve çalışmaları tamamlanan proje kapsamında üst yapının yenilenmesi planlanıyor.
Roma havuzunun önünde yer alan doğu yönündeki biriktirme havuzu da köyün şebeke suyuna kaynak oluştururken, fazla suyun tarımsal sulamada değerlendirilmesi köylüler için önemli bir avantaj sağlıyor.
Anadolu’da nadir görülen, Karadeniz bölgesinde ise örneğine rastlanmayan bu yapının günümüzde hâlâ aktif şekilde kullanılıyor olması, kültürel miras açısından dikkat çekici bulunuyor.
“Karadeniz’de İlk ve Tek Roma Havuzu”
Karadeniz Teknik Üniversitesi Arkeoloji Bölümü öğretim üyesi Dr. Elif Yavuz Çakmur, Roma havuzunun arkeoloji dünyası açısından büyük önem taşıdığını vurgulayarak şunları söyledi:
“Satala Antik Kenti’nin en az bilinen ama en önemli yapılarından biri Roma havuzudur. Bu havuz, 2 bin yıl önce Roma askerlerine nasıl su sağlıyorsa bugün de Sadak köyünün su ihtiyacını karşılıyor. Köylüler yıllar önce yosunlanmayı engellemek için havuzun üzerini kapatmış. Biz de şu an estetik ve daha kullanışlı bir örtü sistemi için proje hazırladık. Havuzun hemen önündeki biriktirme havuzu da köyün şebeke ve sulama suyu için kaynak oluşturuyor. Karadeniz’de neredeyse hiç görülmeyen böyle bir yapının günümüzde hâlâ işlevini sürdürüyor olması çok değerli.”
“Köyümüzdeki Tüm Sular Bu Kaynaktan”
Sadak köyü sakini Sabahattin Nayir ise Roma havuzunun köy için önemine dikkat çekerek, “Köyümüzün bütün çeşmeleri bu kaynaktan besleniyor. Eskiden köyde çeşme yokken tüm halk suyunu buradan alır, hayvanlar burada sulanırdı. Zamanla şebeke sistemi bağlandı ve hâlâ aynı kaynaktan su akıyor. Üstelik bahçelerimizin sulamasında da kullanıyoruz. Köyümüz için paha biçilmez bir kaynak” ifadelerini kullandı.
Sadak köyünün kalbinde yaşayan bu tarihi miras, hem köy halkının yaşamına yön veriyor hem de Roma’dan günümüze uzanan eşsiz bir kültürel değeri geleceğe taşıyor. Haber Merkezi
