Dr. Elif Manav Tüfekçi, Türkiye’nin Asya ve Avrupa arasında bir köprü konumunda bulunması nedeniyle biyolojik çeşitlilik açısından son derece zengin olduğunu söyledi. Tüfekçi, bu doğal zenginliğin özellikle Gümüşhane’de çok belirgin olduğunu vurguladı.
Gümüşhane: Endemik Bitki Açısından En Zengin İllerden
Dr. Tüfekçi, Gümüşhane’nin sahip olduğu endemik bitki örtüsüyle Türkiye’nin en zengin illerinden biri olduğunu belirterek, “Bu bölge, iklim geçiş kuşağında bulunduğu için eşsiz bir bitki çeşitliliğine sahip” dedi.
Ulusal Biyolojik Çeşitlilik Envanteri Tamamlanıyor
Biyolojik ve Çeşitlilik Envanteri üzerine yürütülen çalışmaların son aşamaya geldiğini ifade eden Tüfekçi, tarım ve Orman Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü tarafından 2014’te başlatılan projenin sonuç raporunun önümüzdeki ay tamamlanacağını belirtti.
“Verilerin yüzde 95’ini bitirdik” diyen Tüfekçi, projenin Türkiye’deki tür ve habitat çeşitliliğinin ortaya konulması açısından büyük önem taşıdığını söyledi.
“Doğanın Bilinçsiz Kullanımı Türleri Tehdit Ediyor”
Tüfekçi, endemik bitkilerin bilinçsizce yok olma tehlikesiyle karşı karşıya olduğunu belirterek şöyle konuştu:
“Türler ve onların yaşam ortamları büyük baskı altında. Hazırladığımız envanter, bu baskıyı azaltmak, türleri izlemek ve gereken koruma adımlarını atmak için çok ciddi bir zemin oluşturacak.”
Gümüşhane’de karasal ve su ekosistemlerinde yapılan çalışmalarda gösterge türlerin belirlendiğini söyleyen Tüfekçi, bu türlerin korunmasına yönelik metotları da rapor haline getirdiklerini aktardı.
Biyolojik Çeşitlilik Nedir?
Biyolojik çeşitliliğin tanımını da yapan Tüfekçi, çeşitliliğin üç ana başlıkta değerlendirildiğini söyledi:
- Genetik çeşitlilik
- Tür çeşitliliği
- Ekosistem çeşitliliği
Tüfekçi, “Bir bölgedeki bitki ve hayvan türlerinin sayıca zenginliğine biyolojik çeşitlilik denir. Bu çeşitlilik sürdürülebilir kalkınmanın lokomotifidir” dedi.
Endemik Bitkiler: “Yalnızca Belirli Bölgelerde Yetişir”
Endemik bitkilerle ilgili bilgi veren Tüfekçi, Türkiye’de yaklaşık 10 bin bitki türünden 3 bininin endemik olduğunu belirtirken, “Avrupa’nın en fazla endemik türe sahip ülkesi Yunanistan’da bu sayı 800 civarında. Türkiye’nin endemik zenginliği kıyas kabul etmez” ifadelerini kullandı.
Gümüşhane’nin İklimi Endemizmi Artırıyor
Doğu Karadeniz’de yer alan Gümüşhane’nin, Karadeniz iklimi ile bozkır iklimi arasında geçiş noktası olduğunu hatırlatan Tüfekçi, iklimin Zigana Tüneli’nin iki ucunda bile değiştiğine dikkat çekti:
“Bir taraf sisli ve yağmurlu iken, tünelden çıkar çıkmaz Gümüşhane’de güneşli ve kuru bir hava sizi karşılayabilir. Bu kadar değişken iklim, endemik tür çeşitliliğini kaçınılmaz olarak artırıyor.”
Bilim Dünyasına Kazandırılan Özel Bir Tür: Gümüşhane Lalesi
Gümüşhane’de keşfedilen en önemli endemik türlerden birinin Gümüşhane Lalesi olduğunu belirten Tüfekçi, Zigana Dağı’na özgü bu sarı çiçekli laleyi “bölgenin biyolojik mirasının simgelerinden biri” olarak nitelendirdi.
