2024 yılında yapılan bir araştırmada, ülkelerin günlük internet kullanım süresi incelendiğinde Türkiye’nin günde 6 saat 51 dakika ile dünya ortalaması olan 6 saat 36 dakikanın üzerinde olduğu görülmektedir. İnternet kullanımı günümüzde hayatın önemli bir parçası haline gelmiştir. Bugün internet; bilgi edinme, oyun, iletişim, alışveriş ve paylaşım gibi birçok amaçla kullanılmaktadır.
Bununla birlikte internet kullanımı birtakım riskleri de beraberinde getirmektedir. Bu riskler arasında internet bağımlılığı, eksik ya da yanlış bilgiye maruz kalma, şiddet ve nefret söylemleri, siber zorbalık, müstehcenlik, çevrim içi cinsel istismar ve sanal dolandırıcılık yer almaktadır.
İnternetin aşırı ve kontrolsüz kullanımı bağımlılığı tetikleyebilir. Televizyon, internet ve oyun gibi insan-makine etkileşimine dayalı bağımlılıklar “teknoloji bağımlılığı” kapsamında değerlendirilmektedir. İnternet bağımlılığı fiziksel, psikolojik ve sosyokültürel pek çok probleme yol açabilir. Dahası, internetin günlük yaşamın vazgeçilmez bir parçası haline gelmesi, bağımlılık semptomlarının kolayca gizlenmesine neden olabilmektedir.
Teknoloji bağımlılığının fiziksel sorunları arasında göz hastalıkları, duruş bozuklukları ve çocukların motor gelişiminde gerilikler yer almaktadır. Psikolojik sorunlar ise yeme bozuklukları, uyku bozuklukları, uyum ve davranış problemleri ile olumsuz kimlik gelişimi şeklinde görülebilir. Sosyal sorunlar açısından ise akademik başarıda düşüş, iletişim problemleri, yalnızlaşma, yabancılaşma ve toplumsal olaylara karşı duyarsızlaşma dikkat çekmektedir.
İçinde bulunduğumuz dijital çağda teknolojinin bilinçli kullanımı büyük önem taşımaktadır. Bu nedenle özellikle çocuk ve gençlerin teknolojiyi kontrollü ve bilinçli bir şekilde kullanmalarına özen gösterilmelidir. Türkiye Bağımlılıkla Mücadele (TBM) Eğitim Programı kaynaklı Yeşilay’ın önerdiği günlük ekran süreleri şu şekildedir:
- 0-3 yaş: Ekrandan olabildiğince uzak tutulmalıdır.
- 3-6 yaş: Günlük toplam süre en fazla 20-30 dakika.
- 6-9 yaş: Günlük toplam süre en fazla 40-50 dakika.
- 9-12 yaş: Günlük toplam süre en fazla 60-70 dakika.
- 12 yaş ve üzeri: Günlük toplam süre en fazla 120 dakika.
Sonuç olarak, internet kullanımında önemli olan kontrollü ve bilinçli kullanımdır. Eğer kişi interneti aşırı ve zararlı bir şekilde kullanıyor ve bu durumla tek başına baş edemiyorsa, Sağlıklı Hayat Merkezlerinden ücretsiz psikososyal destek ve danışmanlık hizmeti alabilir.
Psikolog Şevval SAĞLAM
