Doğu Karadeniz Bölgesi, sahip olduğu zengin çiçek florasına rağmen iklim koşulları nedeniyle bal üretiminde beklenen verimi sağlayamıyor. Trabzon’da arıcılar yalnızca kestane ve orman gülü balı üretebiliyor; ancak her iki ürün de ciddi sorunlarla karşı karşıya. Üretimde yaşanan verim kayıpları, genç kuşağın arıcılığa ilgi göstermemesi ve yaylalardaki betonlaşma gibi çevresel tehditler, sektörün geleceğini olumsuz etkiliyor.
Trabzon Arı Yetiştiricileri Birliği Başkanı Yusuf Aksoy, bu yılki bal hasadının tatmin edici olmadığını belirterek, “Son on yılın ortalamasına baktığımızda bu sezonu vasat olarak değerlendirmek mümkün. Çok verimli bir yıl geçirmedik” dedi.
Arıcılar Gümüşhane ve Erzurum’a Göç Ediyor
Aksoy, Doğu Karadeniz’de doğal çiçek çeşitliliğinin bol olmasına karşın iklim şartlarının üretimi sınırladığını ifade ederek, arıcıların sık sık çevre illere yöneldiğini dile getirdi:
“Bölgemizde zengin bir flora var ama arıcılarımız bu potansiyeli değerlendiremiyor. Bu nedenle Zigana’yı aşarak Gümüşhane, Bayburt, Erzurum ve Van gibi illere gidip üretim yapmak zorunda kalıyorlar. Trabzon’da sadece kestane ve orman gülü balı üretilebiliyor. Ancak orman gülü balı, içerdiği toksik maddeler nedeniyle yasal olarak onaylanmamış durumda. Kestane balında ise gal arısının çiçeklenmeyi engellemesi, verimi ciddi ölçüde düşürüyor.”
Kestane balının yüksek antioksidan özelliği sayesinde özellikle akciğer rahatsızlıklarına karşı faydalı olduğunu hatırlatan Aksoy, buna rağmen üretimde son yıllarda ciddi kayıplar yaşandığını vurguladı.
İklim Koşulları Hasadı Olumsuz Etkiledi
Bu yılın bal sezonunu değerlendiren Aksoy, özellikle sıcak rüzgârlar, yağış eksikliği ve kırağı düşmesinin üretimi olumsuz etkilediğini söyledi:
“Geçen yıl oldukça kötü bir sezon geçirmiştik. Bu yıl bazı bölgelerde nispeten daha iyi olsa da birçok yerde durum daha da geriledi. Genel tabloya baktığımızda, son on yıl içerisinde ancak orta seviyede bir sezon yaşadık.”
Yeni Nesil Arıcılığa Mesafeli
Sektördeki en büyük sorunlardan birinin yeni neslin ilgisizliği olduğunu dile getiren Aksoy, arıcılığın genellikle ek iş olarak görüldüğünü belirtti:
“Son dört yıldır görevdeyim. Bu süreçte 200’ün üzerinde yeni üye kaydettik ama toplam üye sayımızı 1500’ün üzerine çıkaramadık. Arıcılık yapanların çoğu yaşlı. Sağlık sorunları nedeniyle işi bırakanlar oluyor, gençler ise arı sokmasından çekindikleri için mesafeli yaklaşıyor. Yine de eğitim alarak büyük ölçekli üretime başlayan gençler de var.”
İhracat 2012’de Darbe Aldı
Trabzon’un bal ihracatında geçmişte yaşanan sıkıntılara değinen Aksoy, 2012’de bazı ürünlerin geri çevrilmesiyle ihracatın darbe aldığını hatırlattı:
“O dönem yaşanan sorunlar ihracata olumsuz yansıdı. Şimdi NMR cihazının tam kapasite çalışmasıyla bal ihracatında yeniden artış bekliyoruz. Ayrıca birlik olarak bir pazarlama ağı kurmayı hedefliyoruz. Amacımız, Trabzon’da üretilen balı Türkiye genelinde tanıtmak ve satmak.
Betonlaşma ve Barajlar Arıcılığı Tehdit Ediyor
Aksoy, yaylalarda hızla artan betonlaşma ve baraj projelerinin ekolojik dengeyi bozarak arıcılığın geleceğini tehdit ettiğini de söyledi:
“Yaylalarda betonlaşma çiçek açacak alanları daraltıyor. Bu da arıların faydalanabileceği sahaları azaltıyor. Barajların artışı ise iklimi değiştirerek ekolojik sistemi bozuyor. Geçen yıl bu nedenle ciddi arı kayıpları yaşandı. Betonlaşma demek, ekolojik dengenin bozulması demek. Bu da doğrudan arıların sağlığını tehdit ediyor.” Haber Merkezi
