Gümüşhane Üniversitesi, “Üniversite–Şehir Buluşmaları” kapsamında Nihal Atsız Kültür Evi’nde düzenlenen programda, Doç. Dr. İbrahim Avcı boykotun tarihsel, ekonomik ve psikolojik boyutlarını anlattı. Avcı, Osmanlı’daki Fes Boykotu gibi tarihi direniş örneklerinden sosyal medya hareketlerine kadar geniş bir perspektif sunarken, küresel markaların Türkiye’de yüzde 20’leri aşan daralma yaşadığını resmi verilerle ortaya koydu.
“Tüketim Artık Anne Karnında Başlıyor”
Konuşmasına tüketim kültürünün dönüşümünü anlatarak başlayan Avcı, modern tüketicinin hem daha etik kaygılar taşıdığını hem de marka sadakatinin ciddi şekilde azaldığını ifade etti:
“Eskiden doğumla başlayan tüketim artık anne karnında başlıyor. Bugünün tüketicisi sorgulayıcı ama aynı zamanda sadakatsiz. Bu durum boykotun etkisini artırıyor; çünkü artık mecburiyet yok, alternatif çok.”
Boykot Tarihi: İrlanda’dan Osmanlı’ya,
Gandhi’den Bugüne
Boykot kavramının kökeninin 1800’lerdeki İrlanda Yüzbaşı Boycott olayına dayandığını belirten Avcı, Türk ve İslam tarihindeki güçlü örnekleri de hatırlattı.
En çarpıcı örneklerden birinin Osmanlı’daki Fes Boykotu olduğunu vurgulayan Avcı: “Avusturya, Bosna-Hersek’i işgal ettiğinde Osmanlı halkı askeri karşılık veremese de ekonomik bir tokat attı. Fesler alınmadı, alınanlar parçalandı, hamallar Avusturya gemilerine yük indirmeyi reddetti. Bu, tarihteki en güçlü sivil direnişlerden biridir.”
Avcı ayrıca Gandhi’nin Tuz Yürüyüşü, İtalya makarna boykotu ve Fransa–Danimarka krizlerini de hatırlatarak boykotun küresel tarihine dikkat çekti.
“Sosyal Medya Hem Zehir Hem Panzehir”
Boykotların yayılmasında sosyal medyanın kritik rol oynadığını belirten Avcı, bu platformların çift yönlü etkisine vurgu yaptı.
Uber’e karşı ABD’de başlatılan #DeleteUber kampanyasının CEO istifasına kadar giden sonuçlar doğurduğunu söyledi. Ancak sosyal medyanın aynı zamanda “dezenformasyon üretme makinası”na dönüşebildiğini dile getirdi:
“‘Coca-Cola iflas etti’ gibi asılsız haberler boykotun ciddiyetini sulandırıyor. Sosyal medya boykotları saman alevi gibi; hızlı parlayıp hızlı sönme riski taşıyor.”
İndirimler Boykotu Zayıflatıyor mu?
Avcı’nın 417 kişiyle yaptığı anket, salonda canlı bir tartışma yarattı. Katılımcıların yüzde 80’i “indirim olsa da almam” derken, saha gözlemleri bunun tam tersini gösteriyor.– “Durumu olmayan mecbur alıyor”
– “İndirimli ürünler yok satıyordu”
gibi yorumlar üzerine Avcı şu analizde bulundu:
“İndirim duyarlılığı yüksek tüketicilerde boykot iradesi kırılıyor. Firmalar bunu bildiği için agresif indirim stratejileri uyguluyor.”Buna rağmen Avcı, Türkiye’de Coca-Cola’nın yüzde 22 daraldığını, Starbucks’ın ise küresel ölçekte hissedilir düşüş yaşadığını belirterek boykotun etkisinin sürdüğünü vurguladı.
“Siyonist Lobi Akademide
Bile Sansür Uyguluyor”
“İsrail–Filistin Savaşı ve Boykot” başlıklı makalesinin ABD ve İngiltere merkezli 7 dergiden gerekçesiz biçimde reddedildiğini açıklayan Avcı:“Normalde aylar süren inceleme süreci iki güne indirildi. Bilimsellikten uzak gerekçelerle reddedildik. Buna rağmen Brezilya’da yayımlatarak bu ambargoyu deldik.”
“Kendimizi Düzeltirsek Dünya da Düzelir”
Konuşmasının sonunda merhum Muhsin Yazıcıoğlu’nun “Tarlamızı bizden habersiz derin sürmüşler” sözünü hatırlatan Avcı, boykotu küçümseyenlere rağmen bireysel tutumun önemine dikkat çekti: Bir çocuk, parçalanmış dünya haritasını kısa sürede birleştirir. ‘Haritanın arkasında insan resmi vardı. İnsanı düzelttim, dünya düzeldi’ der. Biz kendimizi düzeltirsek dünya da düzelir.”
HABER MERKEZİ
