Bir zamanlar ekonominin bel kemiği olan sektör sessizliğe büründü
Bir zamanlar köy yaşamının temel geçim kaynağı olan hayvancılık, Gümüşhane’de hızla tarih oluyor. Karadeniz Bölgesi genelinde yaşanan gerileme, Gümüşhane’de de kendini derinden hissettiriyor.
Eskiden hemen her köy evinde birkaç büyükbaş hayvan bulunur, sütünden yoğurt, tereyağı, çökelek ve peynir yapılırdı. Kadınlar, elleriyle çevirdikleri süt makineleriyle sütün yağlı kısmını ayırır; o yağı tereyağına, kalan kısmı ise çökelek ve peynire dönüştürürdü.
O günlerin imece kültürüyle örülü üretken yapısı, bugün yerini sessizliğe bırakmış durumda. Ne köyde hayvan kaldı ne de bu işle uğraşan insan… Gümüşhane’nin kırsalı artık hayvancılıkla değil, boşalan ahırları ve terk edilen yaylalarıyla gündeme geliyor. Bu hızlı çöküş, sadece bir sektörün değil, bir yaşam biçiminin de kaybı anlamına geliyor.
“Onlarca, yüzlerce aileden bugün sadece bir kişi kaldı”
Sadece bir köyden 2000 kurban satıldığı yıllarda devletten herhangi bir kredi alınmadığını belirten Ziraat Mühendisi Necdet İlhan, bugün ise satılan kurban sayısının sadece 60’a düştüğünü söyledi.
İlhan, “O yıllarda köyümüzde geçimini hayvancılıkla sağlayan onlarca, yüzlerce aileden bugün sadece bir kişi kaldı. Bu insanlar köylerini daha iyi para kazanmak için değil, bu işi artık yapamadıklarından terk etti. Döndüremediler, çeviremediler, kentlere yerleşmek zorunda kaldılar” dedi.
“Önce sağlık ocaklarını kapattılar”
Hayvancılığın geldiği nokta ile ilgili devlet politikalarındaki yanlışlıklara dikkat çeken İlhan, şunları kaydetti:
“Bu politikalar, mikro ölçekte üretim yapan insanların köylerini terk etmesine neden oldu. Köylerde önce sağlık ocaklarını kapattılar, ardından köylünün öğretmenlerini ellerinden aldılar. Devlet görevlisi olarak sadece imamlar kaldı. Çocuğunu okutabilmek için köyler terk edildi.
Bedava yem, bedava su, bedava bakım imkânı varken köylü üretimden vazgeçti, hazıra alıştırıldı. Yemin, veteriner hizmetlerinin pahalı olması, elektriğin, suyun, yakıtın artan maliyetleri bugünkü duruma sebep oldu.”
Bir zamanlar ekonominin bel kemiğiydi
Gümüşhane’de hayvancılık, bir zamanlar bölge ekonomisinin bel kemiği iken, bugün ekonomik kriz ve artan maliyetler nedeniyle ciddi bir tehdit altında. Yem ve saman fiyatlarındaki hızlı artış, çiftçilerin hayvan beslemeyi sürdürememesiyle sonuçlanıyor.
Bu durum, hayvancılık faaliyetlerinin yerini giderek hayvan ticaretine bırakmasına neden oluyor.
Yerel tepkiler
Çiftçiler, artan maliyetler ve göçün yarattığı baskı karşısında ayakta kalmakta zorlanıyor.
Yem, saman ve gübre fiyatlarındaki artış öyle bir noktaya geldi ki, birçok üretici artık hayvanlarını beslemek yerine satmayı tercih ediyor.
Ülke genelindeki ekonomik kriz, yüksek maliyetler ve göçün etkisiyle Gümüşhane’de hayvancılık hızla kan kaybediyor.
